„Mens Sana in corpore sano” – na PK dyskutowano o aktywności fizycznej

Konferencja popularno-naukowo „Mens sana in corpore sano – edukacja prozdrowotna młodzieży” odbywa się na Politechnice Krakowskiej z inicjatywy  Centrum Sportu i Rekreacji PK (CSiR PK). 

Główną ideą spotkania jest wymiana poglądów i przedstawienie nowych form edukacji prozdrowotnej młodzieży akademickiej. Z pierwszego dnia obrad wyłania się alarmujący obraz kondycji studentów. Z badań, prowadzonych m.in.  przez specjalistów CSiR PK wynika, że  problem ze studencką aktywnością fizyczną i ogólną sprawnością  jeszcze pogłębił się w pandemii. Eksperci uczestniczący w konferencji biją na alarm i przekonują do konieczności podnoszenia świadomości prozdrowotnej studentów oraz  proponują nowe podejście do  modelu prowadzenia obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego na uczelniach.

– Przyszłością jest zindywidualizowany program aktywności studenckiej, w którym najpierw diagnozujemy możliwości wydolnościowe studenta, a potem proponujemy mu indywidualny program aktywności, tak by ćwiczył i odżywiał się mądrze i bezpiecznie, w granicach swoich możliwości poprzez takie aktywności, które będzie lubił, chętnie i systematycznie podejmował. My, nauczyciele akademiccy, trenerzy, instruktorzy, musimy się zmieniać i proponować zmiany w klasycznym modelu prowadzenia zajęć ze studentami. Musimy odpowiadać na ich potrzeby i oczekiwania studentów – mówi  Barbara Grabacka-Pietruszka , dyrektor Centrum Sportu i Rekreacji Politechniki Krakowskiej.Jak dodaje, taki program indywidualnych zajęć dla studentów opracowali specjaliści z Politechniki Krakowskiej. Koordynuje go dr Andrzej Bahr, związany z PK od 1985 roku, znany w Polsce specjalista przygotowania fizycznego, współpracujący w przeszłości z ligowymi klubami piłkarskimi (m.in. Cracovią, Wisłą, Bruk-Betem Termaliką Nieciecza).  Program, prowadzony przez specjalistów Centrum Sportu i Rekreacji PK, rozpoczął się w 2016 roku przy wsparciu rektorów uczelni kolejnych kadencji – prof. Kazimierza Furtaka, prof. Jana Kaziora i prof. Andrzeja Białkiewicza. – Nie mieliśmy wtedy pojęcia, jak wstrzelimy się w potrzeby, które pojawiły się, gdy wybuchała pandemia koronawirusa. Dzięki programowi  byliśmy przygotowani na prowadzenie studentów indywidualnie, nawet gdy nie można było odbywać zajęć sportowych w obiektach uczelni – mówi dr Andrzej Bahr. 

Program indywidualnej aktywności skierowany jest do przede wszystkim do osób o niskim i średnim poziomie wydolności fizycznej, chcących poprawić swoją kondycję. Jest całkowicie dobrowolny. – Program rozpoczyna się od oszacowania, na podstawie testu Astranda–Ryhminga na cykloergometrze, maksymalnego poboru tlenu (VO2max). Wskaźnik ten bardzo wiarygodnie określa stan naszej wydolności.  Następnie oceniana jest masa i składa ciała (masa tłuszczowa i beztłuszczowa), a na podstawie tych badań wyjściowych tworzone są indywidualne programy aktywności fizycznej. Obejmują one minimum 3 aktywności fizyczne w tygodniu (przez ok 45 minut ) o różnej skali intensywności – wyjaśnia dr Andrzej Bahr. Do monitorowania aktywności studenci korzystają z udostępnionych im przez uczelnię urządzeń, rejestrujących parametry pracy serca, podobnych  do tych, z których korzystają sportowcy. Jak mówił podczas konferencji  dr Bahr efekty indywidualnej pracy ze studentami na PK są bardzo obiecujące: – Już taka prosta aktywność jak trzy spacery tygodniowo mogą znacząco polepszyć kondycję studenta, zwłaszcza takiego, który startuje z poziomu słabej wydolności organizmu.

Udział w programie pozwala też na realizację innego ważnego celu. – Studenci zyskują  świadomość prozdrowotną, która zostaje z nimi na resztę bardzo intensywnego zazwyczaj życia zawodowego. Przekonanie, że takie proste zachowania jak rekreacyjna aktywność fizyczna i sposób żywienia, stanowią kluczowe czynniki warunkujące zdrowie, będzie mieć też wpływ na ich dzieci i bliskich. Absolwenci Politechniki mogą się stać się w ten sposób ambasadorami zdrowego stylu życia – podkreśla Barbara Grabacka-Pietruszka, dyrektor Centrum Sportu i Rekreacji PK. Program realizuje zespół nauczycieli akademickich PK: dr Andrzej Bahr, mgr Marta Jawor, mgr Anita Łagosz-Michalec, mgr Agata Rafałowicz, mgr Marta Tomczyk, mgr Jacek Dybała, mgr Jarosław Dudek, mgr Arkadiusz Jodłowski przy wsparciu dyrektor CSiR oraz władz rektorskich uczelni.

Podczas pierwszego dnia konferencji „Mens sana in corpore sano – edukacja prozdrowotna młodzieży” referaty w Sali Senackiej PK wygłosili: dr hab. Tomasz Pałka, prof. AWF Kraków („Wydolność fizyczna studentów szkół wyższych”), dr hab. Maciej Maciejczyk, prof. AWF Kraków („Aktywność fizyczna studentów i jej wpływ na organizm”),  dr hab. Zbigniew Barabasz profesor KPU, dr hab. Emilian Zadarko profesor KPU („Aplikacja mobilna Studenfit jako narzędzie wspierające monitoring sprawności fizycznej studentów ukierunkowanej na zdrowie”,  dr Łukasz Tota (AWF Kraków, „Suplementacja diety osób aktywnych fizycznie”) oraz dr Andrzej Bahr („Program indywidualnej aktywności”). Z dyskusji towarzyszącej obradom wynika, że problem spadającego poziomu sprawności studentów nie dotyczy tylko uczelni technicznych, jest już coraz wyraźniej widoczny nawet wśród studentów akademii wychowania fizycznego.

Druga część obrad toczy się w Ośrodku Żeglarskim PK w Żywcu, w programie m.in. dyskusje nad modelem obowiązkowych i dodatkowych zajęć wychowania fizycznego na polskich uczelniach.